Oleh: Aldo Jlm
Hau laiha tempu, tempu laiha rohan no tempu hotu ona. Ida ne’e mak ita nia ekspresaun wainhira hala’o atividade ruma. Maibe ita hatene saida mak tempu?
Tuir definisaun disionario katak, tempu mak durasaun relativa husi buat hotu nebe kria iha ema nia ideia agora, pasadu no futuru, periodu ne’e kontinua iha eventu sira nebe troka malu; determina perioduu ida nebe konsidera iha relasaun ho akontetesimentu nebe la’o dadaun; époka; periodu sertu moris nian nebe hafahe ho sira seluk; periodu espesifiku, tuir ida nebe koalia, ho se mak koalia ou koalia iha grau ida nebe; oportunidadae atu realiza buat ruma; kondisaun hotu-hotu meteorolojia nian.
Tuir S.Agostinho katak tempu ne’e hanesan, Memoria laiha se laiha tempu. Tempu mak determina ba akontesimentu sira, maibe se ita husu saida mak tempu, ita iha difikuldade boot atu esplika. Se mak bele sukat tempu pasadu nian nebe laiha ona ou iha future nebe seidauk to’o mai? Wainhira tempu la’o hela, bele hatenne no sukat nia. Wainhira tempu la’o ona, laiha ema ida hatene nunka sukat, tamba tempu ida ne’e la iha.
Tempu ne’e mos hanesan pensamentu husi Osho tuir mai ne’e: “Buat hotu mai ho tempu sertu. Buat hotu mai wainhira o maduru ona. Buat hotu sei mai wainhira o merese”.
Tuir matenek nain ka sientista sira nebe sukat ona tempu hanesan iha figura tuir mai ne’e:
Tempu tuir eskritor no motivator Ruslan Imail Mage (RIM) katak, ita moris husi tempu dimensaun tolu: pasadu, ohin no future. Lalika lori buat kiikoan Enegia negative pasadu hodi lao tuir ohin loron, tamba future hili deit ema hirak nebe hanoin ho asaun positivu.
Tuir Santa Terezinha do Menino de Jesus, ba nia tempu ne’e ba Na’i deit, hanesan tuir mai ne’e:
Tuir br@muridhise & fam, tempu mak: loron ohin ne’e mak loron ikus ba nia moris iha tinan 2021…Soe no haluha tiha sentimentu aat hotu, hirus, laran moras, fuan kanek to’o nia abut moruk sira…Hasoru loron aban dader wainhira loron matan hahu sa’e iha tinan 2022, ho forsa no espiritu foun no moris ida ne’ebe nakonu ho esperansa…Obrigadu Nai grasa ba…forsa tinan 1 nian, konsolasaun ba fulan 12, esperansa ba loron 365, haksolok iha oras 8.760, paz no prosperiedade iha minute 525.600.
Liafuan diak nian, dehan katak, horseik guia hau, ohin rai hau . Aban, o hau nia Nai mak prepara ona…hanesan ilustrasaun tuir mai ne’e…
Nai fo ona tempu mai ita durante moris iha mundu ne’e, uza tempu ho didiak, nune’e wainhira o nia tempu to’o Na’i bolu, o prontu hodi hatan ba Nia katak, tempu nebe Ita-boot fo ba hau ne’e, hau kumpri duni.
Tan buat hotu ne’e tamba kestaun tempu ida.
By Aldo Jlm’22
Edisi, 010922